biologia układ pokarmowy 💀💀💀

cukry (węglowodany)

z 1,2 lub wielu cząsteczek cukrów prostych, funkcja energetyczna, w kaszach makaronach pieczywie ziemniakach

białka

to polimery zbudowane z połączonych ze sobą aminokwasów, funkcja budulcowa, transportowa, w mięsie, przetworach mlecznych, nasionach zbóż i roślin strączkowych

tłuszcze (lipidy)

zbudowane z glicerolu i kwasów tłuszczowych, funkcja zapasowa, energetyczna, w olejach roślinnych, słoninie, śmietanie

aminokwasy podział

endogenne i egzogenne

aminokwasy endogenne

wytwarzane przez organizm

aminokwasy egzogenne

nie są wytwarzane przez organizm, muszą być przyjmowane z pokarmem

podział białek

pełnowartościowe i niepełnowartościowe

białka pełnowartościowe

zawierają wszystkie aminokwasy egzogenne, głównie są zwierzęce, są w mleku, jajach, mięsie

białka niepełnowartościowe

nie zawierają wszystkich niezbędnych aminokwasów egzogennych, są roślinne, występują w nasionach bobu, fasoli, soi

NNKT

niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, nie są wytwarzane w org człowieka, muszą być przyjmowane, są w rybach, olejach roślinnych. budują błony komórkowe, obniżają poziom cholesterolu we krwi, pozytywnie wpływają na układ krwionośny i skórę

błonnik pokarmowy

substancje (pochodzenia roślinnego), które nie są trawione przez enzymy w układzie pokarmowym. w jego skład wchodzą celuloza, pektyny, ligniny. są w warzywach, owocach, mące pełnoziarnistej

funkcje błonnika

-wzmaga ruchy robaczkowe. -chłonie wodę, poczucie sytości. -chroni ogr przed nowotworami żołądka i jelita grubego -przyspiesza drogę pokarmu. -pozywienie dla mikrobiomu jelit

składniki mineralne podział

mikro i makro elementy

makroelementy

pierwiastki które stanowią przynajmniej 0.01% suchej masy ciała (Ca, Mg, K, Na, Cl

mikroelementy

pierwiastki które stanowią nie więcej niż 0.01% suchej masy ciała (Fe, Cu, I, F, Co)

funkcje układu pokarmowego

pobieranie, trawienie pokarmu, wchłanianie strawionych cząstek pokarmowych, usuwanie niestrawionych resztek pokarmowych

ślinianki

wydzielanie śliny, która nawilża pokarm, działa bakteriobójczo, zawiera enzym rozpoczynający trawienie wielocukrów

wątroba

produkowanie żółci, magazynowanie glikogenu i witamin roz w tłuszczach, przekształcanie amoniaku w mocznik, wytwarzanie białek osocza krwi, rozkładanie hemoglobiny, odtruwanie organizmu

trzustka

produkowanie soku trzustkowego zawierającego enzymy, dzięki którym zachodzi dalsze trwanie wielocukrów, dwucukrów, białek i tłuszczów

jama ustna

pobieranie, rozdrabnianie i nawilżanie pokarmu, wstępne trawienie wielocukrów

gardło

transportowanie pokarmu do przełyku

przełyk

transportowanie pokarmu do żołądka

żołądek

odkażanie i magazynowanie pokarmu, częściowe trawienie białek

jelito cienkie

trawienie wielo i dwu cukrów, białek i tłuszczów, wchłanianie składników pokarmowych

jelito grube

wchłanianie wody i soli mineralnych-formowanie kału