farmakologia definicje

lek def farmakologiczna

srodek biologicznie aktywny, postac, podawanie, dawka, cel stosowania

biofaza

miejsce dzialania leku w organizmie (narzad lub tkanka)

pkt uchwytu

struktura na ktora lek oddzialuje

powiniwactwo

stezenie ligandu przy ktorym reakcja narzadu/komorki jest rowna polowie reakcji max

aktywnosc wewnetrzna

uaktywnienie elementow efektorowych prowadzace do reakcji komorki. Ilosciowo okreslane jest przez reakcje max leku

Teoria okupacyjna Clarka

sila dzialania zalezy od ilosci czasteczek zwiazanych z receptorami - POWINIWACTWO --> sila dzialania

Modyfikacja Ariensa

dzialanie jest zalezne od powiniwactwa i aktywnosci wewnetrznej, zdolnosc do uaktywnienia elementow efektorowych --> dzialanie farmakodynamiczne, AKTYWNOSC WEWNETRZNA --> moc dzialania

Modyfikacja Stephensona

SKUTECZNOŚĆ --> zdolność do potegowania reakcji

Model MWC i KNF

Lacza CzAS - lek zmienia konformacje i wrazliwosc receptorow kooperatywnych, co uruchamia struktury efektorowe odpowiedzialne za aktywnosc wewnetrzna

Teoria dynamiczna Patona

lek wykazuje działanie tylko w momencie łączenia z receptorem

Kooperatywnosc

Zmiana stanu jednego receptora zmienia reaktywnosc sąsiednich (oddziaływanie heterotropowe)

Zmiany adaptacyjne receptorów

Dot głównie liczby, zmniejszenie liczby przez internalizacje. Adaptacja homological i heterologiczna.

Dawka

Ilość leku wprowadzona do organizmu określoną drogą (na dzień, kg, powierzchnie ciała). Bez jednostek oznacza całkowitą ilość leku wprowadzoną do organizmu)

Efekt działania leku

1. Dawka dla której nie ma efektu. 2. Zwiększenie dawki --> zwiększenie efektu

Dawka lecznicza

Powoduje zmiany funkcjonowania narządu w granicach fizjologicznych lub przywraca homeostaze

Dawka toksyczna

Powoduje wystąpienie stanu patologicznego

Dawka smiertelna

powoduje śmierć

Aktywnosc

SIŁA dawka w jakiej lek zaczyna działać

Intensywność

MOC Dawka maksymalnego efektu farmakologicznego

Wybiorczosc

SELEKTYWNOSC wybiórczy lek --> wąska biofaza

Wskaźnik leczniczy

De max przez min/ DL 50 przez DE 50

Tachyfilaksja

Zmniejszenie efektu działania po ponownym podaniu w krótkim czasie np efedryna

Tolerancja

Zmniejszenie reakcji organizmu na dawkę przy długotrwałym stosowaniu np morfina

Idiosynkrazja

Zwiększona reaktywnosc organizmu na określony związek

Działanie niepożądane

niekorzystne i niezamierzone działanie produktu występujące w czasie stosowania dawek zalecanych u ludzi

Ciezkie niepożądane działanie

Bez względu na zastosowana dawkę powoduje zgon, zagrożenie życia, konieczność hospitalizacji itp

Działanie uboczne

niezamierzone ale znane i czasami wykorzystywane

efekt pierwszego przejścia

Istotne zmniejszenie ilości leku dostajacego się do krążenia na skutek silnego metabolizmu i unieczynniania leku w wątrobie

BT psy

slaba acetylacja

BT świnie

słabe sprzeganie z kwasem siarkowym

BT koty

słaba glukuronizacja

Od czego zależy dystrybucja leku

1. transport we krwi 2. penetracji przez błony biologiczne (kompartment centralny a biofaza) 3. krążenie wrote 4. esorbcja kanalikowa 5. redystrybucja

Kompartment

obszar w którym zachodzi dana reakcja (obszar w którym substancja rozmieszcza się równomiernie i podlega tym samym prawom kinetycznym)