histo teoria

nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący

naskorek, nabłonek języka

nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący

pochwa, odbyt, jama ustna, gardło, 1/3 górna przełyku, przednia powierzchnia rogówki

nabłonek przejściowy

pęcherz moczowy, moczowody

nabłonek wielowarstwowy walcowaty

cewka moczowa męska, spojówka, większe przewody wyprowadzające niektórych gruczołów (np. trzustki, ślinianek)

nabłonek wielorzędowy

drogi oddechowe, przewód najądrza

nabłonek jednowarstwowy walcowaty

duże przewody wyprowadzające gruczołów, jajowody, żołądek

nabłonek jednowarstwowy sześcienny

pęcherzyki tarczycy, oskrzeliki oddechowe, kanaliki nerkowe, powierzchnia jajnika i soczewki

nabłonek jednowarstwowy płaski

naczynia krwionośne i limfatyczne (śródbłonek = endotelium), pęcherzyki płucne, kłębuszki nerkowe, jama opłucna, osierdzie, otrzewna (międzybłonek = mesothelium)

gruczoły merokrynowe (ekrynowe)

* wydzielina wydostaje się na powierzchnię komórki przez egzocytozę bez ubytku błony komórkowej i cytoplazmy * np. gruczoł potowy, gruczoły części zewnątrzwydzielniczej trzustk

gruczoły apokrynowe

* wydzielina uwalniana z komórki wraz z jej szczytową częścią * np. wydzielanie lipidów w gruczole mlekowym

gruczoły holokrynowe

wydzielanie wiąże się z usunięciem całej komórki do światła gruczołu wraz z zawartą w tej komórce wydzieliną * np. gruczoł łojowy

glikokaliks

* we wszystkich komórkach, ale szczególnie gruby na szczytowej powierzchni nabłonków * skład: glikoproteiny, glikolipidy, proteoglikany błonowe

Fibrocyt

ilośd cytoplazmy maleje i staje się kwasochłonna - jądro wraz z jąderkami stają się mniejsze -> zmniejsza się też transkrypcja DNA oraz synteza białek - dużo wolnych rybosomów w cytoplazmie - niewiele siateczki śródplazmatycznej szorstkiej

Makrofagi

powstają z monocytów, które pochodzą z komórki macierzystej szpiku (monocyty krążą we krwi, a potem przechodzą z naczyo krwionośnych do tkanek i różnicują się w makrofagi)

histocyty (kom tk łącznej) funkcje

# fagocytoza bakterii oraz starzejących się składników ECM # prezentacja antygenów limfocytom w procesach zapalnych # wytwarzanie cytokin (IL-1; czynnik martwicy nowotworów)

Mechanizm prezentacji antygenu przez makrofag:

1) endocytoza antygenu -> trafia do fagosomu 2) lizosom łączy się z fagosomem -> trawienie antygenu do małych peptydów 3) peptydy łączą się z MHC 4) fagosomy łączą się z błoną komórkową i antygeny są prezentowane limfocytom T

Jak mogą fagocytowad makrofagi?

nieswoiście -> bez udziału przeciwciał, dotyczy np. bakterii, drożdży, cząstek pyłu pochłanianych przez makrofagi płucne - przy udziale przeciwciał (immunofagocytoza)

Przebieg immunofagocytozy

1) opłaszczenie przeciwciałami (opsonizacja) bakterii lub innej komórki 2) makrofag łączy się przez receptor błonowy z fragmentem Fc przeciwciała związanego z komórką opłaszczoną 3) fagocytoza i strawienie materiału

Jak makrofagi mogą niszczyd inne komórki nie wykorzystując fagocytozy?

czynnik martwicy nowotworów (TNF), enzymy, lizozym, interferon, interleukiny

Działanie heparyny:

- hamuje krzepnięcie krwi przez wiązanie się z antytrombiną - hamuje agregację płytek krwi co zapobiega powstawaniu skrzeplin

Działanie histaminy:

- zwiększa przepuszczalnośd naczyo włosowatychprzenikanie osocza z naczyo do tkanek - wywołuje skurcz mięśni gładkich dużych naczyo krwionośnych oraz trzewi - pobudza wydzielanie soku żołądkowego

kolagen typ I

występowanie: skóra, ścięgna, więzadła, zębina, cement, torebki narządów, chrząstka włóknista

kolagen typ II

chrząstka sprężysta i szklista

kolagen typ III

występowanie: układ chłonny, śledziona, wątroba, płuca, warstwa brodawkowa skóry, układ sercowo-naczyniowy, tkanka siateczkowa

kolagen typ IV

błona podstawna

Retikulocyty

niedojrzała postać erytrocytów, która w krioobiegu po 2-3 dniach przekształca się w erytrocyty dojrzałe

Erytropoetyna (EPO)

- jest wytwarzana w korze nerki w odpowiedzi na hipoksję - stymuluje proliferację prekursorowych komórek układu czerwonokrwinkowego i ich dalsze różnicowanie

leukocyty

- krew sluży im jako środek transportu, nie pełnią w niej swojej funkcji # gdy znajdą się w miejscu swego przeznaczenia opuszczają łożysko naczyniowe (diapedeza) i wędrują do tkanki łącznej, gdzie pełnią swe funkcje

henatokryt

jest to stosunek objętości do całej krwi

co to jest żyła łukowata?

Żyły łukowate przebiegają wokół piramid nerkowych na granicy między korą nerkową a rdzeniem nerkowym w kształcie łuku

chrząstka szklista

KOLAGEN TYPU II, występowanie: powierzchnie stawowe, chrzęstna częśd przegrody nosa, chrząstki krtani, pierścienie chrzęstne tchawicy i oskrzeli, chrzęstne części żeber

chrząstka sprężysta

KOLAGEN TYPU II i z licznych włókien sprężystych, małżowina uszna, przewód słuchowy zewnętrzny, trąbka słuchowa, nagłośnia, małe chrząstki krtani

chrząstka włóknista

KOLAGEN TYPU I, odżywiana przez dyfuzję z naczyo krwionośnych otaczającej tkanki łącznej (bo nie ma ochrzęstnej) # krążki międzykręgowe, łąkotki, spojenie łonowe, przyczep ścięgien i więzadeł do kości

Substancja międzykomórkowa tkanki chrzęstnej szklistej:

niebiesko-szara substancja, ma 40% włókien kolagenowych (głównie typ II), BOGATA W AGREKAN(duży proteoglikan), ma liczne proteoglikany, glikoproteiny i płyn zewnątrzkomórkowy

Preadipocyty

- powstają z komórek mezenchymalnych - mogą różnicowad się w: # w komórki tłuszczowe brunatnepierwotna adipogeneza # w komórki tłuszczowe żółtewtórna adipogeneza

Wytwarzanie ciepła jest regulowane przez:

- noradrenalinę układu nerwowego - hormony tarczycy układu hormonalnego

Rdzeo jajnika:

- od strony wnęki wnikają tu naczynia krwionośne, limfatyczne, nerwy - zrąb rdzenia z tkanki łącznej luźnej ze wszystkimi rodzajami włókien (kolagenowymi, sprężystymi, siateczkowymi) - w okolicy wnęki są liczne i duże komórki wnękowewytwarzają androgeny

Nerwy obwodowe:

- utworzone z równoległych pęczków otoczonych tkanką łączną właściwą włóknistą - w pęczkach mogą byd włókna rdzenne (mielinowe) lub włókna bezrdzenne (bezmielinowe)

Jakie to są włókna siateczkowe

retikulonowe

Z jakiego kolagenu zbudowane są włókna retikulinowe:

typ 3

Co znajduje się w oczkach tkanki siateczkowatej:

makrofaki i fibroblasty

Linia Z:

- przebiega w połowie prążka I - łączy się z integrynami sarkolemy (a te łączą się z włóknami kolagenowymi typu I ścięgien) - zbudowana z α-aktyniny i desminy

triada mięśniowa

2 cysterny brzezne i kanalik T

miofilament cienki/aktynowy

troponina, tropomiozyna i aktyna

miofilament gruby/miozynowy

miozyna II i białko C

troponina

jej podjednostka (troponina C) wiąże jony Ca2+ co powoduje zmianę położenia tropomiozyny na aktynie

tropomiozyna

przesuwa się po filamencie cienkim i może dojść wówczas do skurczu

Budowa warstwowa kory móżdżku (od zewnątrz do wewnątrz):

warstwa drobionowa/splotowata, w. zwojowa/Purkiniego, w. ziarnista

Splot naczyniówkowy:

z tkanki łącznej luźnej właściwej bogato unaczynionej - pokryty od strony komór ependymą (nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym) lub nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym z licznymi mikrokosmkami na powierzchni wolnej - wytwarza płyn mózgowo-rdzeniowy

Rdzeo jajnika:

- od strony wnęki wnikają tu naczynia krwionośne, limfatyczne, nerwy - zrąb rdzenia z tkanki łącznej luźnej ze wszystkimi rodzajami włókien (kolagenowymi, sprężystymi, siateczkowymi) - w okolicy wnęki są liczne i duże komórki wnękowewytwarzają androgeny

warstwy ściany pęcherzyka Graafa (od wewnątrz do zewnątrz)

* warstwa ziarnista * błona podstawna * osłonka wewnętrzna pęcherzyka * osłonka zewnętrzna pęcherzyka

komórki ziarniste produkują:

płyn pęcherzykowy, inhibine - hamuje wydzielanie FSH