historia

1618-1648

wojna trzydziestoletnia

1624-1642

kartnal Richelieu pierwszym ministrem we Francji

1642

wybuch wojny domowej w anglii

1643-1660

jules mazarin pierwszym ministrem Francji

1643-1715

panowanie Ludwika XIV

1653-1658

dymtatura Cromwella

1660

przywrocenie monarchii w Anglii

1649

ściecie Karola I

1679

Habes Corput Act

1688-1689

chwalebna rewolucja

1685

odwolanie edyktu nantejskiego we francji

1604

pierwsza dymitriada

1605

bitwa pod kircholemem

1607

druga dymitriada

1609

wybuch wojny z moskwa

1610

bitwa pod kluszynem

1620

bitwa pod cecotrą

1621

bitwa pod chocimem

1632-1634

wznowienie dzialan wojennych, dalsza wojna z moskwa

1587

powolanie zygmunta wazy na tron szwedzki

jan karol chodkiewicz

Był jednym z najwybitniejszych dowódców swojej epoki. Studiował za granicą. Sławę zyskał podczas zwycięstwa w bitwie pod Kircholmem w 1605 r. Zmarł w bitwie pod Chocimiem w 1621 r.

1627

bitwa pod oliwa, zwyciesko polskiej floty nad szwedami

1600

poczatek wojny ze szwecja

1611

przejecie tronu przed Gustawa II Adolfa

hetmani

Dowódcę Wojsk polsko litewskich od piętnastego do siedemnastego wieku

husaria

flota siły uderzeniowej i jazdy ciężkiej składająca się z najzamożniejszej szlachty i charakteryzowała się występowaniem skrzydeł

1619

rozwjm w dywilnie (RO otzrymalo ziemie czernihowska, smolenska i siewierska)

1634

pokoj w romanowie (Wladuslaw IV zrzesza sie pretensji do tronu moskiweskiego)

staniwslaw Zolkiewski

Wywodził się ze średniej szlachty. zaczynał jako dworzanin u jana Zamoyskiego. sławę otrzymało wygranej wojnie z Moskwą, a umarł podczas bitwy pod cecora w 1620 r.

lisowczycy

odział najemnikow podczas dymitriad. prowadzili wojny podjazdowe. znani z odwagi i bezwzglednosci

1648-1654

powstanie kozackie

1654

ugoda kozacko moskiewska (Moskwa udziela pomocy Kozakom a w zamian Kozacy uznają zwierzchnictwo wladzcy moskiewksiego)

1654-1657

wojna z moskwa

1658

polski kozacka umowa w hadziaczu (na części ziem ukraińskich miało powstać wielkie księstwo Ruskie stanowiące obok korony i Litwy pełnoprawną część Rzeczpospolitej)

1667

rozejm polsko moskiewski w Adruszowie (Moskwa otrzymuje Zaporoże oraz tereny zdobyte przez Rzeczpospolitą w 1619 r.)

ksiaze Jeremi Wisniowecki

jeden z największych posiadaczy ziemskich na Ukrainie właśnie. Posiadał prywatną armię liczącą około 6 000 żołnierzy. Uchodził za wybitnego dowódcę choć często podkreśla się brutalne metody stosowane jego rozkazy w celu stłumienia powstania

powstanie chmielnickiego przyczyny

Zła sytuacja ekonomiczna społeczną Kozaków, różnice wyznaniowe, dążenie Kozaków do zwiększenia rejestru

bohdan Chmielnicki

Prawdopodobnie wywodził się ze średniej szlachty był on wykształcony zręczny i Cieszące się autorytetem wśród Kozaków. Został obrany przez Kozaków na hetmana Wojsk zaporoskich. Miał talent militarne i dyplomatyczne

1655-1660

potop szwedzki- najazdy Karola X Gstawa na ziemię Rzeczpospolitej

1660

pokoj s Oliwie, oba panstwa wracaja do granic sprzed wojny

stefan czarnecki

Zwane pogromcą Szwedów od młodości służył w wojsku. Brał udział udział w Wojnach ze Szwecją Kozakami i Moskwą zasłynął z umiejętności prowadzenia wojny podjazdowej

1657

zawarcie traktatow bydgosko-welawowskie których głównym postanowieniem było zerwanie zależności lennych i uzyskanie suwerenności dynastii Hohenzollernów w Księstwie Pruskim(

1645

bitwa pod naseby (wygrana parlamnetu)

kultura

powstawaly liczne koscioly, nazywana “samatyzmem” (szlachta uważała że wywodzi sie ze starożytnego ludu Sarmatów). Moda- bogato zdobiona, przywiązana do tradycji. dalszy rozwój literatury i jezyka polskiego - poeci stsoowali liczbe metafory i ozdobny styl

wzrost znaczenia rodow maganckixh

doprowadzil do kryzysu wewnetrznego RP, przed to ze rody rywalizowaly pomiedzy sobą o wplywy na panstwi

1652

zerwanie obrad sejmu przez Władysława Sicińskiego- nie chcial on przedluzyc obrad)

proby wzmocnienia wladzy w panstwie RP

m.in. przez glosowanie na sejmach wiekszosxia glosow, przyjecie zasadt wgbiru nastepcy tronu za panowania zyjącego króla. zkaonczylo sie niepowodzeniem przez sprzediw szlacgty

rokosz

zbrojne powstanie szlachty (polskiej, bądź węgierskiej) przeciw królowi-elektowi

rokosz zebrzydowski

zostal pokonany przez wojska krola zygmunta

rokosz Lubomirskiego

doprowadzily di abdykacji krola Jana Kazimierza w 1668

Jerzy Lubomirski

potomek rodu magnackiego, uchodzil za zdolnego i odważnego dowódce. nie podporządkowal sie gustawoi podczas potopu szwedzkiego. skazany na smierc za spidek przeciwko królowi, zbiegl za granice

unia brzeska

1596r. zawarcie unii pomiedzy kosciołem karolickim a prawosławnyn. powstaje košciół grekokatolicki (zachiwanie odrębnej liturgii, mozliwosc malzenstw księży)

Ludwik XIV zamknal ludzi w

wersalu

jak Ludwik XIV prowadzil monarchie absoluttna

po smierci Julesa Mazarina nie powolal kolejnego ministra, sam prowadzil rządy, nie dzielil sie wladza z nikim. podlegaly mu sądy, wojsko i ministerstwa. wazne urzedy powierzal mieszczanom ktorrzy bylo mu posluszni. rozbudowal system podatkow- armia rozb

krolowie polski

zygmunt waza, wladyslaw IV, Jan Kazimierz, Michal Korybut Wisniowecki, Jan Sobieski