Historia, rozdział 4: Kościół w średniowieczu, dział II, klasa II gim.

Duchowieństwo-

warstwa społeczna, posiadało własne sądownictwo, nie podlegało władzy księcia lub króla. Znali łacinę, potrafili pisać.

Kto wchodził w skład duchowny?

Stan duchowny nie był jednolity pod względem społecznym i majątkowym. W jego skład wchodzili: rycerstwo, plebeljusze, zakonnicy, księdza parafialni, biskupi.

Kim byli biskupi i zakonnicy?

Stanowili elitę intelektualną państwa. Byli wyładowcami na uniwersytetach, autorami i kopistami rękopiśmiennych ksiąg, byli doradcami i sekretarzami władców.

Jakie szkoły zakładali biskupi i zakonnicy?

przykatedralne i przyklasztorne

Co robili proboszczowie?

udzielali sakramentów, prowadzili ceremonie ślubne i pogrzebowe, organizowali zebrania i ogłaszali rozporządzenia władzy. Kierowali też miejskimi szkołami parafialnymi.

Dlaczego średniowieczny kościół posiadał olbrzymie bogactwa.?

Bo władcy i rycerze, aby odkupić własne winy, wyrazić wdzięczność Bogu, lub zapewnić sobie przychylność stanu duchownego, oddawali Kosiołowi część swoich dóbr.

Elita-

grupa osób, znajdująca się w najwyższej hierarchii społecznej.

Zakony-

prowadziły gospodarstwa, zajmowały się handlem, czasami działalnością polityczną.

reguła zakonna -

zasady określone przez założyciela zgromadzenia i zatwierdzona przez papieża. Musieli przestrzegać ją duchowni przebywający w klasztorach.

Benedyktyni-

najstarszy zakon. Założył go w VI w. we Włoszech Benedykt z Nursji. Najważniejsze opactwa były w Tyńcy i Mogilnie. Byli znakomitymi gospodarzami, odrodnikami, rolnikami, sędziami.

Jak brzmiała zasada benedyktynów?

"Módl się i pracuj "

Cystersi -

Ich zakony rozwijały się od połowy XII w. Mnisi z tego zakonu musieli żyć w ubóstwie i przestrzegać ascezy. Musieli milczeć w czasie pracy.

Z czego zasłynęli benedyktyni?

Z bogato zdobionych rękopisów-kodeksów.

Kościół-

jedno z najważniejszych miejsc na terenie klasztoru. Odprawiano tam msze i zbierano się na wspólną modlitwę.

Dormitorium -

wspólna sypialnia klasztorna. Mieściła się na piętrze

Wirydarz-

prostokątny lub kwadratowy ogród, który miał symbolizować biblijny raj.

Mury -

otaczające teren klasztorny pełniły funkcję obronną.

Albigensi we Francji -

ruch heretycki, zwani też katarami. Odrzucali świat materialny jao zły i zwracali się całkowicie ku sferze duchowej. Uważali, że Chrystus nie był człowiekiem a duchem. Papiestwo zorganizowało przeciw nim krucjatę.

Waldensi we Francji -

ich założycielem był Piotr Waldo. Przedstawiciele tego nurtu odrzucali autorytet papieża, uznawali jedynie Biblię. Papież nałożył na nich ekskomunikę.

Jak nazywały się 2 zakony żebracze założone na początku XIII w?

Franciszkanie i dominikanie.

Franciszkanie -

zgromadzenie to utworzył św. Franciszek z Asyżu. Prowadziło działalność misyjną i kaznodziejską, namawiało do ubóstwa oraz do radości i umiłowania natury. Potępiało bogactwo.

Dominikanie -

założył je św. Dominik Guzman. Byli skuteczni w zwalczaniu ruchów heretyckich, pełnili też funkcje inkwizytorów.

Kiedy przypadł szczyt potęgi kościoła?

Na początek XIII w, kiedy biskupem Rzymu został Innocenty III.

Niewola awiniońska-

trwała 70 lat, doprowadziła do osłabienia władzy papieskiej. Król Francji Filip Piękny uzależnił od siebie papieży i zmusił do przeniesienia się z Rzymu do rezydencji w Awinionie.

Sobór w Konstancji

w 1414-1418. Zwołano go, aby zażegnać pogłębiający się w kościele kryzys. Wyłoniono wówczas papieża Marcina V, ale wiele problemów zostało nierozwiązanych.