Konsta 1

cechy szczególne konstytucji

1. szczególna moc prawna (najwyższe miejsce w systemie prawa stanowionego) 2. szczególna treść 3. szczególna forma (nazwa, tryb uchwalania i zmiany)

projekt ustawy o zmianie Konstytucji może przedłożyć:

1. co najmniej 1/5 ustawowej liczby posłów (92) 2. senat 3. prezydent

pierwsze czytanie projektu zmiany konstytucji

nie wcześniej niż 30 dnia od przedłożenia sejmowi projektu

ustawa zasadnicza musi być uchwalona

w jednakowym brzmieniu przez sejm i senat

zmiana konstytucji musi być uchwalona przez senat w terminie

nie dłuższym niż 60 dni

ustawę o zmianie konstytucji uchwala

sejm większością co najmniej 2/3 w obecności co najmniej 1/2 ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej 1/2 ustawowej liczby posłów

uchwalenie przez Sejm ustawy zmieniającej przepisy rozdziałów I, II lub XII Konstytucji może odbyć się

nie wcześniej niż 60 dnia po 1 czytaniu projektu

jeżeli ustawa i zmianie konstytucji dotyczy dotyczy rozdziałów 1, 2, 12

grupa 1/5 sejmu, senat lub prezydent mogą zażądać w terminie 45 dni od dnia uchwalenia ustawy przez senat przeprowadzenia referendum zatwierdzającego

Marszałek sejmu zarządza referendum zatwierdzające w ciągu

60 dni od złożenia wniosku

zmiana konstytucji zostaje przyjęta jeżeli w referendum

za opowiedziała się większość (niezależnie od frekwencji)

Prezydent ma

21 dni na podpisanie ustawy zasadniczej (nie ma prawa weta, może zakwestionować sam tryb wprowadzania zmian do TK)

W czasie stanu nadzwyczajnego nie mogą być zmienione

Konstytucja, ordynacje wyborcze do sejmu, senatu i organów samorządu terytorialnego, ustawa o wyborze prezydenta oraz ustawa o stanach nadzwyczajnych

umowy nieratyfikowane

nie stanowią źródła prawa powszechnie obowiązującego, są podpisywane przez ministrów

hierarchia źródeł prawa powszechnie obowiązującego

1. konstytucja 2. umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie 3. ustawy, rozporządzenia z mocą ustawy 4. rozporzadzenia 5. akty prawa miejscowego

konstytucja jest równa

ustawie o zmianie konstytucji

przepisy konstytucji stosuje się

bezpośrednio, chyba że konstytucja stanowi inaczej

zasada legalizmu

organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa

zasada trójpodziału władzy

1. ustawodawcza 2. wykonawcza 3. sądownicza

władza ustawodawcza

sejm i senat

władza wykonawcza

prezydent i rada ministrów

władza sądownicza

sądy i trybunały

inne konstytucyjne organy państwa, które nie mieszczą się w klasycznym podziale władz:

1. NIK 2. RPO 3. RPDz 4. KRRiT 5. KRS 6. NBP

zasada podziału władz nie ma charakteru

absolutnego

zadanie władzy ustawodawczej

stanowienie ustaw

zadanie władzy wykonawczej

podejmowanie decyzji kierunkowych co do spraw polityki państwa

zadanie władzy sądowniczej

wiążące rozstrzyganie sporów co do prawa: treść prawa-TK, stosowanie prawa-Sądy

dychotomiczność aktów normatywnych

każdy akt normatywny musi mieć postać albo aktu prawa powszechnie obowiązującego albo aktu prawa wewnętrznego

kandydatów do sejmu i senatu mogą składać

partie polityczne i wyborcy

partia polityczna

dobrowolna organizacja, występująca pod określoną nazwą, stawiająca sobie za cel udział w życiu publicznym przez wywieranie metodami demokratycznymi wpływu na kształtowanie polityki państwa lub sprawowanie władzy publicznej

partia polityczna może korzystać z praw wynikających z ustaw dopiero po

uzyskaniu wpisu do ewidencji partii politycznych

partia polityczna nie może posiadać jednostek organizacyjnych w

zakładach pracy

partię polityczną zgłasza się do

ewidencji partii politycznych, prowadzonej przez Sąd Okręgowy w Warszawie

statut partii politycznej uchwala

zgromadzenie ogólne członków partii lub zgromadzenie ich przedstawicieli

finansowanie partii

jest jawne i ograniczone

rodzaje referendum:

1. lokalne 2. ogólnokrajowe

referendum ogólnokrajowe

1. w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa 2. w sprawie wyrażenia zgody na ratyfikację umowy międzynarodowej... 3. konstytucyjne

referendum ogólnokrajowe w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa może zarządzić:

1. sejm (bezwzględna większość lub na wniosek senatu, rm, grupy co najmniej 500 tyś) 2. prezydent za obligatoryjną zgodą senatu

wynik referendum ogólnokrajowego w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa

wynik jest wiążący jeżeli wzięła udział co najmniej połowa uprawnionych

prawo wyborcze w znaczeniu podmiotowym

możliwość wzięcia udziału w wyborach, czynne lub bierne

prawo wyborcze w znaczeniu przedmiotowym

regulacja prawna wyborów

czynne prawo wyborcze nie przysłigike

osobom ubezwłasnowolnionym lub pozbawionym praw publicznych albo wyborczych

pozbawienie praw wyborczych orzeczeniem TS na max

10 lat

przesłanki pozytywne czynne prawo wyborcze

obywatel polski, 18 lat, pełnia praw publicznych, zdolność do czynności prawnych

cenzusy czynne prawo wyborcze

1. cenzus wieku 2. cenzus domicyli-tylko na poziomie wyborów samorządowych

bierne prawo wyborcze do sejmu

21 lat

bierne prawo wyborcze do senatu

30 lat

bierne prawo wyborcze na prezydenta

35 lat

wybraną do sejmu lub senatu nie może być osoba

skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego

prezydent jest wybierany

przez naród w wyborach równych bezpośrednich powszechnych i w głosowaniu tajnym

kandydata na prezydenta zgłasza grupa

co najmniej 100 tyś obywateli mających prawo wybierania do sejmu

rejestr wyborczy jest prowadzony przez

gminę jako zadanie zlecone

rejestr wyborczy

lista osób uprawnionych do głosowania zamieszkujących na terenie gminy, prowadzony w sposób ciągły

spis wyborców

list osób uprawnionych do głosowania, tworzona na podstawie konkretnego głosowania i z podziałem na obwody

podziału gminy na stałe obwody głosowania dokonuje

komisarz wyborczy

stały obwód do głosowania powinien obejmować

od 500 do 4000 mieszkańców

zaświadczenie o prawie do głosowania w miejscu pobytu w dniu wyborów wydaje

urząd gminy

system proporcjonalny progi

5% dla pojedynczej partii, ugrupowania czy grupy wyborców a 8% dla koalicji! nie obowiązują partii reprezentujących mniejszości narodowe

kadencje sejmu i senatu

rozpoczynają się z dniem zebrania się sejmu na posiedzenie i trwają do dnia poprzedzającego dzień zebrania się sejmu następnej kadencji

wybory do sejmu i senatu

zarządza Prezydent nie później niż na 90 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu i Senatu na dzień wolny od pracy przypadający w ciągu 30 dni przed upływem 4 lat

skrócenie kadencji sejmu

1. uchwała podjęta większością co najmniej 2/3 głosów ustawowej liczby posłów 2. prezydent po zasięgnięciu opinii marszałków w określ onuc w konstytucji przypadkach

wybory po skróceniu kadencji sejmu

w ciągu 45 dni od dnia zarządzenia skrócenia kadencji, zwołuje pierwsze posiedzenie nie poźniej niż na 15 dzień po dniu przeprowadzenia wyborów

wybory na prezydenta zarządza

marszałek Sejmu na dzień przypadający nie wcześniej niż na 100 dni i nie później niż na 75 dni przed upływem kadencji prezydenta

w przypadku opróżnienia urzędu prezydenta wybory

zarządzenie nie później niż w 14 dniu po opróżnieniu, na dzień wolny w ciągu 60 dni od dnia zarządzenia

obwód głosowania

jednostka terytorialna w ramach której oddaje głosy określona grupa wyborców

okręg wyborczy

jednostka terytorialna, w ramach której dokonywane jest obsadzenie określonej liczby mandatów, a więc wybór określonej liczby posłów lub senatorów

w skład każdego okręgu wyborczego wchodzi

kilka obwodów głosowania

kompetencja do zarządzania referendum ogólnokrajowego

sejm albo prezydent za zgodą senatu

ważność referendum stwierdza

SN

przedmiotem referendum ogólnokrajowego powinna być

sprawa o szczególnym znaczeniu dla państwa

referendum może się odbyć na wniosek

1. sejm z własnej inicjatywy 2. senat 3. komisja sejmowa 4. grupa co najmniej 69 posłów 5. grupa co najmniej 500 tyś obywateli

grupa 500 tyś obywateli nie może inicjować referendum jeśli chodzi o

wydatki czy daniny publiczne, obronność państwa albo ogłoszenie amnestii

wniosek o przeprowadzenie referendum sejm rozpatruje

2-etapowo