|
soru |
cevap |
|
a posteriori öğrenmeye başla
|
|
z następstwa, w drodze indukcji
|
|
|
|
a priori öğrenmeye başla
|
|
bez względu na fakty czy argumenty (wnioskować z „góry”)
|
|
|
|
ab initio öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
accessio temporis öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
accidentalia negotii öğrenmeye başla
|
|
dodatkowe części składowe czynności prawnej, podmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
|
actio in rem öğrenmeye başla
|
|
powództwa o ochronę praw na rzeczy
|
|
|
|
ad acta (deponere) öğrenmeye başla
|
|
odłożyć do akt, do archiwum (przenośnie: sprawa zakończona)
|
|
|
|
ad exemplum öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
ad hoc öğrenmeye başla
|
|
doraźnie, tylko w tym przypadku
|
|
|
|
ad personam öğrenmeye başla
|
|
do osób, w odniesieniu do (konkretnej) osoby
|
|
|
|
ad rem öğrenmeye başla
|
|
do rzeczy; wrócić do tematu, do sedna sprawy
|
|
|
|
ad vocem öğrenmeye başla
|
|
nawiązując do poprzedniej wypowiedzi, do głosu (poprzednika)
|
|
|
|
alieno nomine öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
altera pars öğrenmeye başla
|
|
druga strona, przeciwnik w sporze
|
|
|
|
analogia iuris öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
analogia legis öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
argumentum a contrario öğrenmeye başla
|
|
uzasadnienie (twierdzenie, dowód) z przeciwieństwa
|
|
|
|
argumentum a maiori ad minus öğrenmeye başla
|
|
wnioskowanie z większego o mniejszym
|
|
|
|
argumentum a minori ad maius öğrenmeye başla
|
|
wnioskowanie z mniejszego o większym
|
|
|
|
argumentum ad personam öğrenmeye başla
|
|
argument odnoszący sie do osoby (argument osobisty)
|
|
|
|
argumentum ex (a) silentio öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
bona fide öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
casus fortuitus öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
casus mixtus öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
causa öğrenmeye başla
|
|
przyczyna, powód, podstawa prawna
|
|
|
|
clausula generalis öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
clausula rebus sic stantibus öğrenmeye başla
|
|
zastrzeżenie, że umowa obowiązuje w istniejących oklicznościach, które nie ulegną zmianie
|
|
|
|
communis opinio öğrenmeye başla
|
|
powszechny pogląd, powszechna opinia
|
|
|
|
condicio sine qua non öğrenmeye başla
|
|
warunek nieodzowny; warunek bez którego nie może zaistnieć dana czynność
|
|
|
|
consensus öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
contra legem öğrenmeye başla
|
|
wbrew ustawie, sprzecznie z prawem
|
|
|
|
corpus delicti öğrenmeye başla
|
|
przedmiot będący dowodem popełnienia przestępstwa
|
|
|
|
cui bono? öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
culpa - wina öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
culpa dolo exorta öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
culpa in contrahendo öğrenmeye başla
|
|
niedbalstwo przy zawieraniu umowy
|
|
|
|
culpa in custodiendo öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
culpa in eligendo öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
culpa lata öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
damnum emergens öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
de facto öğrenmeye başla
|
|
faktycznie, istotnie, w istocie, w rzeczywistości, w praktyce
|
|
|
|
de lege ferenda öğrenmeye başla
|
|
co do przyszłego unormowania, co do prawa postulowanego (o ustawie, która ma być uchwalona)
|
|
|
|
de lege lata öğrenmeye başla
|
|
z punktu widzenia prawa obowiązującego, (o ustawie obowiązującej)
|
|
|
|
desuetudo öğrenmeye başla
|
|
utrata mocy obowiązującej aktu prawnego wskutek jego długotrwałego niestosowania lub nieprzestrzegania
|
|
|
|
diligentia quam suis rebus öğrenmeye başla
|
|
staranność dokładana przy prowadzeniu własnych spraw
|
|
|
|
dolus directus öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
dolus eventualis öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
dolus malus öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
donatio cum modo öğrenmeye başla
|
|
darowizna z poleceniem/ darowizna obciążliwa
|
|
|
|
erga omnes öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
error facti öğrenmeye başla
|
|
błąd co do faktu (stanu faktycznego)
|
|
|
|
error in persona öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
error iuris öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
essentialia negotii öğrenmeye başla
|
|
przedmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
|
ex aequo et bono öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
ex nunc öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
ex officio öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
ex post öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
ex tunc öğrenmeye başla
|
|
od wtedy, od tamtej chwili, z mocą wsteczną
|
|
|
|
exceptio veritatis öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
expressis verbis öğrenmeye başla
|
|
wypowiedziane wyraźnie słowami; dobitnymi słowami, wyraźnie, dokładnie, dobitnie
|
|
|
|
facta concludentia öğrenmeye başla
|
|
zdarzenia faktyczne, które wyrażają domniemaną wolę danej osoby; określające dorozumiane oświadczenie woli
|
|
|
|
facta notoria öğrenmeye başla
|
|
fakty notoryjne, powszechnie znane
|
|
|
|
falsa demonstratio öğrenmeye başla
|
|
mylne oznaczenie (rzaczy albo osoby)
|
|
|
|
falsus procurator öğrenmeye başla
|
|
pełnomocnik działający bez umocowania
|
|
|
|
favor debitoris öğrenmeye başla
|
|
ochrona dłużnika, przychylność dla dłużnika
|
|
|
|
favor testamenti öğrenmeye başla
|
|
przychylna interpretacja testamentu
|
|
|
|
fictio iuris öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
fontes iuris cognoscendi öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
fontes iuris oriundi öğrenmeye başla
|
|
źródła powstania (tworzenia) prawa
|
|
|
|
forma ad eventum öğrenmeye başla
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania określonych skutków
|
|
|
|
forma ad probationem öğrenmeye başla
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona dla celów dowodowych
|
|
|
|
forma ad solemnitatem öğrenmeye başla
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności
|
|
|
|
forum contractus öğrenmeye başla
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zawarcia umowy
|
|
|
|
forum delicti commissi öğrenmeye başla
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce popełnienia czynu niedozwolonego (miejsce popełnienia przestępstwa)
|
|
|
|
forum deprehensionis öğrenmeye başla
|
|
sąd miejsca zatrzymania podejrzanego
|
|
|
|
forum domicilli öğrenmeye başla
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania
|
|
|
|
forum rei sitae öğrenmeye başla
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce położenia rzeczy
|
|
|
|
hereditas iacens öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
in absentia öğrenmeye başla
|
|
pod nieobecność, podczas nieobecności
|
|
|
|
in abstracto öğrenmeye başla
|
|
w oderwaniu od konkretnej sytuacji, ogólnie, abstrakcyjnie
|
|
|
|
in articulo mortis öğrenmeye başla
|
|
w obliczu (bliskiej) śmierci
|
|
|
|
in extenso öğrenmeye başla
|
|
w całości, dokładnie, w pełnym brzmieniu
|
|
|
|
in fine öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
in flagranti öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
in fraudem legis öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
incompatibilitas öğrenmeye başla
|
|
niepołączalność, zakaz równoczesnego piastowania określonych stanowisk publicznych
|
|
|
|
inter partes öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
inter vivos öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
ipso facto öğrenmeye başla
|
|
tym samym, na mocy samego faktu
|
|
|
|
ipso iure öğrenmeye başla
|
|
mocy prawa (z mocy samego prawa)
|
|
|
|
iudex inhabilis öğrenmeye başla
|
|
sędzia wyłączony ze sprawy
|
|
|
|
iudex suspectus öğrenmeye başla
|
|
sędzia podejrzany (o stronniczość)
|
|
|
|
ius cogens öğrenmeye başla
|
|
przepisy bezwzględnie obowiązujące,
|
|
|
|
ius dispositivum öğrenmeye başla
|
|
przepisy względnie obowiązujące
|
|
|
|
ius sanguinis öğrenmeye başla
|
|
prawo krwi (zasada nabycia obywatelstwa)
|
|
|
|
ius soli öğrenmeye başla
|
|
prawo ziemi (zasada nabycia obywatelstwa)
|
|
|
|
lege non distinguente öğrenmeye başla
|
|
ustawa nie czyni różnicowania
|
|
|
|
lex generalis öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
lex imperfecta öğrenmeye başla
|
|
norma prawna pozbawiona jakiejkolwiek sankcji.
|
|
|
|
lex minus quam perfecta öğrenmeye başla
|
|
to norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną).
|
|
|
|
lex perfecta öğrenmeye başla
|
|
to norma prawna opatrzona sankcją nieważności.
|
|
|
|
lex plus quam perfecta öğrenmeye başla
|
|
to norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną) oraz sankcją nieważności
|
|
|
|
lex specialis öğrenmeye başla
|
|
ustawa specjalna, przepis szczególny
|
|
|
|
lucida intervalla öğrenmeye başla
|
|
przerwy w chorobie psychicznej („jasne przerwy”)
|
|
|
|
lucrum cessans öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
mala fide öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
modus operandi öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
mortis causa öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
mutatis mutandis öğrenmeye başla
|
|
po zmianie tego, co powinno być zmienione
|
|
|
|
nasciturus öğrenmeye başla
|
|
dziecko poczęte, lecz jeszcze nienarodzone
|
|
|
|
naturalia negotii öğrenmeye başla
|
|
przedmiotowe nieistotne elementy czynności prawnej
|
|
|
|
neglegentia öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
negotium claudicans öğrenmeye başla
|
|
czynność prawna kulejąca (wadliwa)
|
|
|
|
negotium non existens öğrenmeye başla
|
|
czynność prawna nieistniejąca
|
|
|
|
non liquet öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
numerus clausus öğrenmeye başla
|
|
określona liczba, liczba zamknięta, ograniczona, wyliczenie enumeratywne
|
|
|
|
onus probandi öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
per analogiam öğrenmeye başla
|
|
przez podobieństwo, analogię
|
|
|
|
per facta concludentia öğrenmeye başla
|
|
przez zaistnienie pewnych faktów; w sposób dorozumiany
|
|
|
|
persona non grata öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
post mortem öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
praesumptio iuris ac de iure öğrenmeye başla
|
|
domniemanie niedopuszczające przeciwdowodu
|
|
|
|
praesumptio iuris tantum öğrenmeye başla
|
|
domniemanie możliwe do obalenia
|
|
|
|
pro publico bono öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
quorum öğrenmeye başla
|
|
liczba członków podmiotu zbiorowego, których obecność podczas głosowania jest konieczna, aby decyzje podjęte były ważne
|
|
|
|
ratio legis öğrenmeye başla
|
|
podstawa (przyczyna, motyw, cel, sens) uchwalenia danej ustawy
|
|
|
|
rebus sic stantibus öğrenmeye başla
|
|
przy zachowaniu istniejących okoliczności
|
|
|
|
reductio ad absurdum öğrenmeye başla
|
|
sprowadzenie rozumowania do niedorzeczności
|
|
|
|
reformatio in peius öğrenmeye başla
|
|
zmiana na gorsze, zmiana orzeczenia na niekorzystne
|
|
|
|
res iudicata öğrenmeye başla
|
|
sprawa osądzona (zakończona prawomocnym wyrokiem)
|
|
|
|
restitutio in integrum öğrenmeye başla
|
|
przywrócenie do stanu pierwotnego (poprzedniego)
|
|
|
|
sensu largo öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
sensu stricto öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
sententia non existens öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
successio singularis öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
successio universalis öğrenmeye başla
|
|
sukcesja ogólna (uniwersalna)
|
|
|
|
suo nomine öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
terminus a quo öğrenmeye başla
|
|
termin początkowy (od którego rozpoczynają się skutki czynności prawnej)
|
|
|
|
terminus ad quem öğrenmeye başla
|
|
termin końcowy (do którego trwają skutki czynności prawnej)
|
|
|
|
terminus ante quem öğrenmeye başla
|
|
termin, przed którym coś nastąpiło lub ma nastąpić
|
|
|
|
terminus post quem öğrenmeye başla
|
|
termin, po którym coś ma nastąpić
|
|
|
|
terminus praeclusivus öğrenmeye başla
|
|
termin ostateczny (prekluzyjny)
|
|
|
|
utilitas publica öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
vacatio legis öğrenmeye başla
|
|
okres pomiędzy ogłoszeniem aktu prawnego a jego wejściem w życie
|
|
|
|
verba legis öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
vis absoluta öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
vis compulsiva öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
vis maior öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
|
votum separatum öğrenmeye başla
|
|
|
|
|
