Łacińskie zwroty prawnicze

5  2    119 flashcards    lenka1
mp3 indir Baskı oynamak kendini kontrol et
 
soru język polski cevap język polski
accidentalia negotii
öğrenmeye başla
podmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej. Cechy ustawowo wyróżnione, wg których dokonuje się kwalifikacji konkretnej czynności prawnej do ustawowo wyróżnionych typów czynności prawnej.
actio negatoria
öğrenmeye başla
roszczenie negatoryjne
ad acta, a/a
öğrenmeye başla
do akt
ad eventum
öğrenmeye başla
forma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania określonych skutków prawnych
ad hoc
öğrenmeye başla
"do tego", dla tej konkretnej sytuacji
ad interim
öğrenmeye başla
tymczasowy, np. chargé d'affaires ad interim
ad probationem
öğrenmeye başla
forma czynności prawnej zastrzeżona dla celów dowodowych
ad solemnitatem
öğrenmeye başla
forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności tzn. zachowanie danej formy jest konieczne, aby wywołać skutki prawne np. dla skutecznego przeniesienia własności nieruchomości potrzebna jest forma aktu notarialnego.
ad usum proprium
öğrenmeye başla
do własnego użytku
amicus curiae
öğrenmeye başla
dosł. "przyjaciel sądu"; bezinteresowny doradca; dawn. osoba nie związana z żadną ze stron, służąca poradą prawną sądowi w czasie rozprawy
analogia iuris
öğrenmeye başla
analogia z prawa
animus manendi
öğrenmeye başla
zamiar stałego pobytu
bona fides
öğrenmeye başla
dobra wiara
causa
öğrenmeye başla
przyczyna
casus belli
öğrenmeye başla
powód, pretekst do wypowiedzenia wojny
conditio iuris
öğrenmeye başla
warunek prawny
conditio sine qua non
öğrenmeye başla
warunek konieczny
contra legem
öğrenmeye başla
niezgodnie z prawem
corpus delicti
öğrenmeye başla
dowód rzeczowy
culpa
öğrenmeye başla
wina
culpa in contrahendo
öğrenmeye başla
wina w kontraktowaniu. Wprowadzona i zdefiniowana w art. 72 kodeksu cywilnego.
culpa in custodiendo
öğrenmeye başla
wina w nadzorze
culpa in eligendo
öğrenmeye başla
wina w wyborze
damnum emergens
öğrenmeye başla
rzeczywista szkoda
debellatio
öğrenmeye başla
zawojowanie
de facto
öğrenmeye başla
stan faktyczny, zgodnie z rzeczywistością (przeciwieństwo de iure)
de iure
öğrenmeye başla
zgodnie z prawem
de lege artis
öğrenmeye başla
zgodnie z regułami sztuki
de lege ferenda (też: lex ferenda)
öğrenmeye başla
według postulowanego prawa (zob. de lege lata). Postulaty pod adresem ustawodawcy, dotyczące przyszłych zmian w prawie np. wprowadzenie nowego rodzaju umowy.
de lege lata (też: lex lata)
öğrenmeye başla
według obowiązującego prawa, z punktu widzenia prawa w obecnym kształcie (zob. de lege ferenda)
desuetudo
öğrenmeye başla
odwyknienie prawa. Jedna z reguł derogacyjnych (uchylających przepisy), zgodnie z którą niestosowanie lub nieprzestrzeganie w praktyce normy prawnej skutkuje utratą jej mocy prawnej (norma przestaje obowiązywać).
diligentia
öğrenmeye başla
staranność
do ut des
öğrenmeye başla
"daję, abyś dawał"
dolus directus
öğrenmeye başla
zamiar bezpośredni. Chęć popełnienia przez sprawcę czynu zabronionego. Sprawca chce popełnić czyn zabroniony tzn. jest świadomy, że wypełnia znamiona czynu zabronionego albo że jego zachowanie może je wypełnić.
erga omnes
öğrenmeye başla
wobec wszystkich, prawo podmiotowe bezwzględne, norma skuteczna wobec wszystkich podmiotów trzecich. Istnieje katalog np. prawo własności (przeciwieństwo: inter partes).
essentialia negotii
öğrenmeye başla
przedmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej. To te składniki czynności prawnej, które muszą być określone w jej treści np. przy umowie sprzedaży - cena i określenie rzeczy sprzedawanej.
ex aequo et bono
öğrenmeye başla
ze względów słuszności i dobra
ex ante
öğrenmeye başla
uprzednio, z punktu widzenia wcześniejszej sytuacji (przeciwieństwo: ex post)
exceptio
öğrenmeye başla
zarzut prawny
exceptio non adimpleti contractus
öğrenmeye başla
zarzut niewykonania umowy
exceptio rei venditae et traditae
öğrenmeye başla
zarzut rzeczy sprzedanej i wydanej
ex delicto
öğrenmeye başla
z deliktu, z czynu niedozwolonego, odpowiedzialność deliktowa
ex gratia
öğrenmeye başla
z dobrej woli, np. płatność ex gratia
ex lege
öğrenmeye başla
z mocy prawa
ex nunc
öğrenmeye başla
od tej pory (przeciwieństwo: ex tunc)
ex post
öğrenmeye başla
później, z późniejszej perspektywy (przeciwieństwo: ex ante)
ex tunc
öğrenmeye başla
od początku (przeciwieństwo: ex nunc)
falsus procurator
öğrenmeye başla
rzekomy pełnomocnik; osoba, która dokonuje czynności prawnych w cudzym imieniu, nie mając w ogóle umocowania albo przekraczając jego granice.
in absentia
öğrenmeye başla
podczas nieobecności
in statu nascendi
öğrenmeye başla
w trakcie powstawania
inter partes
öğrenmeye başla
między stronami (przeciwieństwo: erga omnes)
inter vivos
öğrenmeye başla
między żyjącymi (przeciwieństwo: mortis causa)
invitatio ad offerendum
öğrenmeye başla
zaproszenie do zawarcia umowy
in solidum
öğrenmeye başla
solidarność niewłaściwa
ipso facto
öğrenmeye başla
z racji samego faktu
ipso iure
öğrenmeye başla
z racji samego prawa (por. ex lege)
ius ad bellum
öğrenmeye başla
prawo do prowadzenia wojny
ius albinagii
öğrenmeye başla
prawo władcy do objęcia spadku po zmarłym cudzoziemcu
ius cogens
öğrenmeye başla
norma prawna bezwzględnie wiążąca tzn. taka, której mocy nie może uchylić wola stron np. wynagrodzenie za pracę zgodnie z Kodeksem pracy nie może być niższe niż przewidziane w ustawie
ius dispositivum
öğrenmeye başla
norma prawna względnie wiążąca tzn. taka norma, która będzie obowiązywać, jeżeli strony nie postanowią inaczej.
ius gentium
öğrenmeye başla
prawo narodów
ius in bello
öğrenmeye başla
prawo wojenne, prawo konfliktów zbrojnych
ius legationis
öğrenmeye başla
prawo legacji
ius sanguinis
öğrenmeye başla
prawo krwi (jeden z dwóch sposobów wyznaczania obywatelstwa z mocy prawa). Dziecko nabywa obywatelstwo tego państwa, którego obywatelem jest przynajmniej jedno z rodziców.
ius soli
öğrenmeye başla
prawo ziemi (jeden z dwóch sposobów wyznaczania obywatelstwa z mocy prawa). Dziecko otrzymuje obywatelstwo tego państwa, w którym się urodziło.
ius tractatuum
öğrenmeye başla
prawo zawierania umów międzynarodowych
lege artis
öğrenmeye başla
zgodnie z regułami sztuki
lex ferenda
öğrenmeye başla
zob. de lege ferenda
lex generalis
öğrenmeye başla
prawo / norma ogólna (przeciwieństwo: lex specialis)
lex imperfecta
öğrenmeye başla
prawo niedoskonałe; takie prawo, które jest pozbawione sankcji np. obowiązek rodziców należytego przygotowania dziecka do pracy dla dobra społeczeństwa (art. 96 k.r.o.)
lex lata
öğrenmeye başla
zob. de lege lata
lex minus quam perfecta
öğrenmeye başla
prawo mniej niż doskonałe
lex perfecta
öğrenmeye başla
dosłownie: prawo doskonałe. Norma prawna opatrzona sankcją nieważności. W przypadku niezachowania określonego nakazu czynność prawna jest nieważna (np. niezachowanie odpowiedniej formy przy sporządzaniu testamentu).
lex plus quam perfecta
öğrenmeye başla
prawo więcej niż doskonałe
lex posterior
öğrenmeye başla
prawo / norma późniejsza (przeciwieństwo: lex priori)
lex priori
öğrenmeye başla
prawo / norma wcześniejsza (przeciwieństwo: lex posterior)
lex retro non agit
öğrenmeye başla
prawo nie działa wstecz
lex specialis
öğrenmeye başla
prawo / norma szczególna (przeciwieństwo: lex generalis)
lucrum cessans
öğrenmeye başla
spodziewane korzyści (korzyści, których spodziewał się podmiot prawa, ale których nie osiągnął)
modus operandi
öğrenmeye başla
sposób działania
mortis causa
öğrenmeye başla
na wypadek śmierci (przeciwieństwo: inter vivos); czynność prawna na wypadek śmierci
mutatis mutandis
öğrenmeye başla
z uwzględnieniem koniecznych zmian, "przy zmianie tych rzeczy, które powinny być zmienione"
mos maiorum
öğrenmeye başla
prawo przodków
nasciturus
öğrenmeye başla
dziecko poczęte, ale jeszcze nienarodzone
naturalia negotii
öğrenmeye başla
przedmiotowo nieistotne składniki treści czynności prawnej. Określenie tych składników w treści czynności prawnej jest dopuszczalne, ale niekonieczne.
negligentia
öğrenmeye başla
niedbalstwo
non liquet
öğrenmeye başla
brak norm prawnych potrzebnych do rozstrzygnięcia sytuacji, przypadek luki prawnej
onus probandi
öğrenmeye başla
ciężar dowodowy
opinio iuris (sive necessitatis)
öğrenmeye başla
subiektywny element zwyczaju międzynarodowego; przekonanie, że norma ma charakter prawnie wiążący
pactum in favorem tertii
öğrenmeye başla
umowa na rzecz osoby trzeciej
pactum in detrimentum tertii
öğrenmeye başla
umowa na niekorzyść osoby trzeciej
persona non grata
öğrenmeye başla
osoba niemile widziana, niepożądana
possessio
öğrenmeye başla
posiadanie
preasumptio iuris tantum
öğrenmeye başla
domniemanie prawne wzruszalne
preasumptio iuris ac de iure
öğrenmeye başla
domniemanie prawne niewzruszalne
pro publico bono
öğrenmeye başla
dla dobra publicznego, dla dobra ogółu
per procura
öğrenmeye başla
przez pełnomocnika, osobę uprawnioną
ratio decidendi
öğrenmeye başla
powód, uzasadnienie dla decyzji lub orzeczenia
ratio legis
öğrenmeye başla
ratio ustawy; powód, przyczyna wydania określonej ustawy lub normy prawnej
rebus sic stantibus
öğrenmeye başla
zasadnicza zmiana okoliczności mogąca powodować zmianę warunków umowy, a nawet jej wygaśnięcie. Początkowo klauzula prawa międzynarodowego, obecnie wprowadzona również do prawodawstw krajowych.
reformatio in peius
öğrenmeye başla
zmiana na gorsze. Często zabroniona - np. w wyniku apelacji złożonej przez skazanego w procesie karnym jego sytuacja nie może się pogorszyć (nie może dostać surowszej kary).
rei vindicatio
öğrenmeye başla
jedno z roszczeń petytoryjnych, przysługujące właścicielowi rzeczy i służące mu do ochrony prawa własności. Skuteczne erga omnes.
res iudicata
öğrenmeye başla
rzecz osądzona
res nullius
öğrenmeye başla
rzecz niczyja
restitutio in integrum
öğrenmeye başla
przywrócenie stanu poprzedniego
sui generis
öğrenmeye başla
oryginalny, własnego rodzaju, unikalny
terra nullius
öğrenmeye başla
ziemia niczyja
ultima ratio
öğrenmeye başla
ostatni, ostateczny sposób. zasada mówiąca, że po dane 'narzędzie' można sięgnąć w ostateczności np. strajk można ogłosić dopiero po przeprowadzeniu rokowań i mediacji.
ultra vires
öğrenmeye başla
poza kompetencją, bez upoważnienia
vacatio legis
öğrenmeye başla
okres spoczynku ustawy. Czas pomiędzy przyjęciem ustawy, a jej wejściem w życie, który ma umożliwić obywatelom zapoznanie się z nią przed rozpoczęciem jej stosowania. W Polsce okres ten, co do zasady, wynosi 14 dni.
veto
öğrenmeye başla
weto
vindicatio
öğrenmeye başla
windykacja
vis maior
öğrenmeye başla
siła wyższa
vis legis
öğrenmeye başla
siła prawa
dolus directus praemeditatus
öğrenmeye başla
zamiar bezpośredni przemyślany - gdy dany czyn został popełniony z premedytacją, nie 'na gorąco' np. zaplanowane zabójstwo
dolus directus repentinus
öğrenmeye başla
zamiar bezpośredni nagły
dolus eventualis
öğrenmeye başla
zamiar ewentualny; gdy sprawca możliwość popełnienia czynu zabronionego przewiduje i na to się godzi (art. 9 paragraf 1 kk)
rodzaje dolus directus
öğrenmeye başla
dolus directus repentinus (nagły), dolus direcuts praemeditatus
clara non sunt interpretanda
öğrenmeye başla
zasada mówiąca, że jasne przepisy nie podlegają interpretacji. Interpretuje się wtedy, gdy zachodzą wątpliwości

De lege lata! Łacina prawnicza na Fiszkotece

Jako że Prawo Rzymskie dało początek europejskiej kulturze prawnej, łacińskie zwroty prawne są również wykwintnymi sentencjami literatury rzymskiej, jak również zwierciadłem wielu zjawisk politycznych. Zwrot łaciński ‘de lege lata’ oznacza przecież nie tylko ustawę już uchwaloną, ale i - ogólniej - zasady obowiązującego tu i teraz prawa. Aby rozumieć prawo europejskie, trzeba znać zwroty prawnicze i w tym celu fiszki przedstawiają szereg wyrażeń z łaciny klasycznej i rzymskiej literatury Złotego Wieku. Równocześnie są one znakomitym wprowadzeniem do fundamentalnych reguł współczesnego prawoznawstwa. By zrozumieć, że w prawie cywilnym chociażby obowiązuje często zasada analogii, trzeba najpierw znać zwrot ‘analogia iuris’. Fiszki powstały po to, żeby ta wiedza była jak najprostsza, najłatwiejsza do zapamiętania i - po prostu - od początku zachwycała swoimi kulturotwórczymi zasobami.

Łacina dla studentów prawa - ważny lektorat

Lektorat klasycznego języka łacińskiego dla prawników to udręka studentów pierwszego roku prawa, którzy obciążeni trudną edukacją przedmiotów prawniczych, muszą jeszcze nabyć tej umiejętności lingwistycznej, nie tylko po to, by zdobyć ogładę humanistyczną, ale i dlatego, aby radzić sobie z fachową terminologią prawną, wywodzącą się z Prawa Rzymskiego, które spisane było przecież po łacinie! Twórcy fiszek zawierających łacińskie zwroty prawne doskonale wiedzieli, że fiszki muszą pomóc skutecznie i szybko, bo czas edukacyjny studenta prawa kurczy się niemiłosiernie od pierwszego dnia studiowania aż do upragnionego momentu uzyskania tytułu magistra prawa. Fiszki to doskonała pomoc edukacyjna i koło ratunkowe przed egzaminem z łaciny!

Wypróbuj ’prawo - łacina’ i wiele innych kursów za darmo!

Założenia Fiszkoteki są takie, że lekcje tworzone przez użytkowników pozostają darmowe. Dodatkowym atutem takiego postanowienia jest fakt, że większość z tych lekcji porusza bardzo wiele ciekawych i potrzebnych tematów, na które szczególnie warto zwrócić uwagę. Na naszej stronie znajdziesz zarówno lekcje chemii, matematyki, jak i polskiego, czy właśnie łaciny. Dowiesz się też wielu rzeczy na temat prawa, więc jeżeli właśnie poszukujesz skutecznego sposobu do nauki np. Kodeksu Cywilnego, to mamy coś specjalnie dla Ciebie. Kurs Kodeks Cywilny już czeka! Możesz też skorzystać z wielu innych, interesujących kursów, jak np: prawo i sądy w Polsce, a jeśli chcesz kontynuować naukę języka łacińskiego, to sprawdź tę lekcję:Łacina dla początkujących.

Yorum yapmak için giriş yapmalısınız.