Narządy zmysłu

Zmysł

Zdolność rejestrowania informacji ze środowiska

Narządy zmysłu

organy służące do odbierania bodźców

receptory

komórki, z których są zbudowane narządy zmysłów; reagują na określony czynnik wytwarzając impuls nerwowy

aparat ochronny

chronią narządy zmysłu przed urazami

Aprat ochronny: powieki

Wyrastają z nich rzęsy – chronią powieki przed zbyt silnym światłem i uszkodzeniami

Aprat ochronny: gruczoł łzowy

wytwarza łzy – nawilża gałkę oczną, Usuwa z niej zanieczyszczenia i drobnoustroje

Aprat ochronny: spojówka

produkuje Śluz, zapewniające gałce ocznej stałą wilgotność

Jak widzimy?

Obuocznie, blisko-daleko, barwnie, przestrzennie, dostrzegamy ruch, przy różnym natężeniu światła

Ochrona oka:

powieki, gruczoł łzowy, spojówka, oczodoły, Wały nad oczodołowe, brwi

Budowa gałki ocznej (1-4)

rogówka (twardówka), tęczówka (naczyniówka), źrenica, Soczewka

Budowa oka -> zewnętrzna

* twardówka – z tyłu gałki, mocna, biała, do niej są przyczepione mięśnie poruszające gałką oczną

Budowa oka -> zewnętrzna

*rogówka - z przodu gałki, przezroczysta, nazywana pierwszą soczewka

Budowa oka -> środkowa

*naczyniówka - Z tyłu Gałki, zawiera liczne naczynia krwionośne (odżywianie, dotlenianie oka)

Budowa oka -> środkowa

*tęczówka - Z przodu gałki, barwny pierścień (melanina) z otworem w środku (źrenicą)

Budowa oka -> wewnętrzna

*siatkówka - (błona światłoczuła), zawiera fotoreceptory (pręciki i czopki)

Budowa oka -> wewnętrzna -> siatkówka:

pręciki - jest ich więcej, nie rozróżniają barw, widzą ruch

Budowa oka -> wewnętrzna -> siatkówka:

czopki - jest ich mniej, widzą barwy, pracują w pełnym oświetleniu

Budowa oka -> wewnętrzna

*plamka ślepa - miejsce na siatkówce pozbawiona receptorów

Budowa oka -> wewnętrzna

*plamka (żółta) - miejsce największego skupienia czopków, tu powstaje najlepszy obraz

BUDOWA OKA

zdj

Proces widzenia

promień świetlny od źródła światła Biegnie do przedmiotu, odbija się od niego i wpada do oka. przychodzi kolejno przez (rogówka, Komora przednia oka, źrenice, Soczewka, Komora tylna oka, pada na siatkówkę). Znajdujące się na siatkówce fotoreceptory

jaki obraz powstaje na siatkówce?

rzeczywisty, odwrócony, pomniejszony

Akomodacja oka

zmiana kształtu soczewki przystosowująca oko do obserwacji obiektów z różnych odległości

Adaptacja oka

Przystosowanie oka do pracy w różnych warunkach oświetlenia

Złudzenie Optyczne

Zjawisko, które nasze oczy widza obrazy inaczej niż wyglądają one w rzeczywistości

Budowa ucha -> zewnętrzne

*małżowina uszna - Zbudowana z chrząstki, pokryta skórą Zbiera i kieruje dalej fale dźwiękowe

Budowa ucha -> zewnętrzne

*przewód słuchowy - W przednim odcinku ma włosy, które zatrzymują zanieczyszczenia

Budowa ucha -> zewnętrzne

*kanał słuchowy - Woskowina

Budowa ucha -> zewnętrzne

*błona bębenkowa - V zamykając kanał słuchowy, wprawiona w drgania orzez falę dźwiękową

Budowa ucha -> środkowe

*3 kosteczki słuchowe (młoteczek, kowadełko, strzemiączko) - Drgania ulegają wzmocnieniu

Budowa ucha -> środkowe

*trąbka słuchowa - Wyrównuje ciśnienie po obu stronach błony bębenkowej

Budowa ucha -> wewnętrzne

*błędnik kostny - Łączy się ze ślimakiem i kanałami półkolistymi

Budowa ucha -> wewnętrzne

*ślimak - Właściwy narząd słuchu

Budowa ucha -> wewnętrzne

*kanały półkoliste - Właściwy narząd równowagi

Jak to się dzieje, że słyszymy?

Fala dźwiękowa pada na błonę bębenkową i wprawia ją w drgania, które przenoszą się na kosteczki słuchowe. Ostatnia kosteczka – strzemiączko przylega do owalnego ślimaka. Jego drgania wprowadzają w ruch płyn w ślimaku, a ten porusza mechanizm komórek

skąd wiemy w jakim położeniu jest nasze ciało?

W przedsionku i kanałach półkolistych występują mechano-receptory i tzw. kamyczki słuchowe (otolity). W zależności od położenia głowy otolity uciskają inne fragmenty błony z komórkami rzęskowymi. Te zamienię ucisk na impuls nerwowy, który nerwem

Wady oczu:

*DALEKOWZROCZNOŚĆ - osoba to dalekowidz, dobrze widzi z daleka. Promień jest długi, skupia się za siatkówką, bo siła skupiająca soczewki jest za mała. Korekta - soczewki dwuwypukłe skupiające

Wady oczu:

*KRÓTKOWZROCZNOŚĆ - Osoba to krótkowidz. Dobrze widzi z bliska. Promień jest krótki i skupia się przed siatkówką, bo soczewka skupia za mocno. Korekta - soczewki dwuwklęsłe rozpraszające

Wady oczu:

*Astygmatyzm - Nie równa powierzchnia rogówki i/lub soczewki. skutkuje powstaniem obrazu w kilku miejscach na siatkówce. Widziane obrazy są rozmyte lub zniekształcone. koryguję się odpowiednimi soczewkami.

Wady oczu:

*Zez - nieprawidłowe ustawienie gałek ocznych względem siebie spowodowana osłabienie mięśni ocznych. Można go wyleczyć za pomocą odpowiednich ćwiczeń, okularów lub hirurgicznie.

Choroby oczu:

*Daltonizm - choroba o podłożu genetycznym sprzężona z płcią. Nie rozróżnienie barw – czerwonej i zielonej

Choroby oczu:

*Jaskra - to choroba, która uszkadza nerw wzrokowy, stopniowo doprowadzając do pogorszenia i utraty wzroku. przyczyną jest zbyt wysoki to się nie płynu w gałce ocznej

Choroby oczu:

*Zaćma - zmętnienie soczewki oka. Prowadzi do pogorszenia lub nawet całkowitej utraty wzroku

Narządem smaku są

Brodawki smakowe zawierające kubki smakowe w których są komórki smakowe (chemoreceptory)

Rozpoznawane smaki

Słodki, Słony, Gorzki, kwaśny, mięsny

zmysł węchu - Pole węchowe w

górnej części Jamy nosowej, gdzie znajdują się chemoreceptory