VIII Prawo międzynarodowe prywatne

lex fori – lex loci processus

miejsca, prawo obowiązujące w miejscu urzędowania sądu - prawo miejsca procesu

locus regit formam actus

prawo miejsca dokonania czynności prawnej; miejsce rządzi formą czynności prawnej

statuta personalia

statuty osobowe

statuta realia

statuty rzeczowe

statuta mixta

statuty mieszane

lex loci ubi res est

ustawa miejsca, gdzie znajduje się rzecz

statutum comitatur personae

status osobowy przypisany w związku z przynależnością do korporacji (gdziekolwiek dana osoba się znajduje będzie sądzona wg obowiązujących jej przepisów korporacji)

ius commune

a) prawo przysługujące szerszemu kręgowi osób b) prawo pospolite, prawo powszechne stanowiące konglomerat zasad prawa rzymskiego, kanonicznego i germańskiego, c) prawo rzymskie średniowieczne

statuta prohibitiva

statuty wprowadzające zakaz nie znany dotychczas prawu powszechnemu

statuta prohibitiva favorabilia

statuty wprowadzające zakazy korzystne dla osób, którego dotyczą (np. zakazy mające na celu ochronę młodocianych)

statuta prohibitiva odiosa

statuty wprowadzające zakazy niekorzystne dla osób, którego dotyczą (np. wyłączenie córek z dziedziczenia)

statuta permissiva

statuty przyznające szczególne uprawnienia

comitas gentium

kurtuazja międzynarodowa, kurtuazja ludów; grzeczność międzynarodowa; nie mające charakteru prawa zwyczaje przyjęte w stosunkach międzynarodowych, zwłaszcza dyplomatyczne

lex domicilii

ustawa (prawo) miejsca zamieszkania

mobilia personam sequuntur

rzeczy ruchome towarzyszące osobom

lex loci solutionis

prawo miejsca wykonania zobowiązania

lex patriae

prawo ojczyste

animus manendi

wola, chęć pozostawania; czynnik wewnętrzny np. przy zamiarze stałego pobytu

animus retendi

wola powrotu

lex adoptionis

prawo przysposabiającego

lex loci actus

prawo miejsca zawarcia (sporządzenia) czynności prawnej

pactum de lege utenda

umowa o korzystanie z ustawy/z wybranego prawa

ultimum refugium

ostateczna (ostatnia) ucieczka; ostatnie schronienie, stosowane przez sąd np. gdy nie można ustalić miejsca zamieszkania

lex loci contractus

ustawa (prawo) miejsca zawarcia umowy

lex loci celebrationis matrimonii

ustawa (prawo) miejsca zawarcia małżeństwa

lex loci delicti commissi

ustawa (prawo) miejsca popełnienia przestępstwa

lex rei sitae

ustawa (prawo) miejsca położenia rzeczy np. nieruchomości

lex fori

ustawa (prawo) miejsca położenia sądu; prawo miejsca siedziby władzy orzekającej

lex causae

prawo właściwe dla danego stosunku prawnego, istoty danej sprawy

lex valutae – lex pacuniae

prawo waluty (pieniądza)

locus gestionis

prawo miejsca działalności gestora (zarządcy)

lex loci laboris

prawo miejsca pracy; prawo państwa, w którym praca była, jest lub miała być świadczona

lex libri sitae

prawo miejsca położenia ksiąg; prawo miejsca wpisu do rejestru państwowego

situs naturalis

położenie naturalne; naturalne, faktyczne położenie przedmiotu

lex in transitu

ustawa (prawo) odnosząca się do rzeczy przewożonej – znajdującej się w transporcie

lex loci expeditionis

prawo miejsca wysłania przesyłki

lex loci destinationis

prawo miejsca przeznaczenia, dostarczenia przesyłki

lex voluntatis

prawo wybrane przez strony, zgodne z wolą

lex loci protectionis

prawo miejsca, w którym dochodzi się ochrony, np. praw autorskich

lex cartae sitae

prawo miejsca położenia dokumentu, ksiąg rachunkowych

lex successionis

prawo następstwa, prawo właściwe dla sprawy spadkowej

ius cotrahendi (ius contractum)

prawo do zawierania umów

pacta sunt servanda

umów należy dotrzymywać

pacta tertiis non nocent non prosunt

umowy zawierane nie szkodzą i nie pomagają osobom trzecim; pakt nie może rodzić praw ani szkodzić państwom trzecim

res inter alios acta

rzecz (sprawa) dokonana między innymi [Czynność dokonana między określonymi osobami nie powinna szkodzić innym]

opinio iuris sive necessitatis

przekonanie, że określona praktyka jest obowiązującym prawem

pro foro interno

dla sądu wewnętrznego

pro foro externo

dla sądu zewnętrznego

dismembratio

rozdzielenie, rozerwanie, rozczłonkowanie, rozbiór państwa

ius postliminii

prawo powrotu z zagranicy, z niewoli; prawo obywatela rzymskiego, który wrócił z niewoli nieprzyjacielskiej na terytorium Rzymu do odzyskania wcześniej posiadanych praw z wykluczeniem stosunków opartych na fakcie, tj. małżeństwa i posiadania

tabula rasa

, niezapisana tabliczka np. nowe państwo

ius representationis omnimode

prawo reprezentacji ogólnej (zupełnej) państwa w stosunkach międzynarodowych

delictum iuris gentium

przestępstwo przeciwko prawu narodów; przestępstwo prawa międzynarodowego np. zbrodnie wojenne, ludobójstwa i inne zbrodnie przeciwko ludzkości

qui in territorio meo est, etiam meus subditus est

„Kto jest na moim terytorium, jest także moim poddanym. Kto jest na terytorium danego państwa, podlega jego władzy i prawu”

quidquid est in territorio, est etiam de territorio

„Co znajduje się na terytorium, należy do terytorium. Wszystkie rzeczy znajdujące się na terytorium danego państwa podlegają jego władzy i prawu”

ius sanguinis

krwi – jeden ze sposobów wyznaczania obywatelstwa z mocy prawa, w Polsce jest ona zasadą

ius soli

prawo ziemi – jeden ze sposobów wyznaczania obywatelstwa z mocy prawa, w Polsce ma charakter uzupełniający – stosuje się, gdyby dziecko urodzone na terytorium Polski nie nabywało żadnego innego obywatelstwa

persona non grata

osoba niepożądana w danym państwie. Status ten otrzymują osoby przyłapane na szpiegostwie. Muszą wtedy opuścić dany kraj.