Metodologia - wybrane cz 1 [problemy, hipotezy, podstawowe pojęcia, pre/posttesty, Salomon i Mill]

(Ajdukiewicz) Pytania rozstrzygnięcia:

rozpoczynają się od partykuły pytajnej "czy", można odpowiedzieć albo 'tak' albo 'nie'

(Ajdukiewicz) Pytania dopełniające:

podają tylko ogólny schemat odpowiedzi

Stopień, w którym sformułowanie problemu zawiera (mieści) w sobie wszystkie potrzebne wskazówki do jego rozwiązania to jedno z kryteriów...

... dojrzałości problemu

Problem rozstrzygalny (dokładniej: praktycznie rozstrzygalny) to:

problem, który zawiera dostateczną liczbę wskazówek co do jego rozwiązania za pomocą dostępnych (na danym etapie rozwoju konkretnej dyscypliny naukowej) środków badawczych

Zbyt ...... stawianie problemu, może utrudnić jego rozwiązywanie. Z ogólnego pytania należy przejść do szczegółowego.

... szerokiego ... Jasne definiowanie pojęć występujących w problemie oraz zrozumienie relacji zachodzących między nimi ułatwi rozw. problemu

Co oznacza O(Py)?

obraz przestrzeni zmiennych istotnych dla zmiennej zależnej [Przy okazji: "Jakie zmienne niezależne są istotne dla zmiennej Y?" = "Jakie zmienne wchodzą do O(Py)?" - to problemy istotnościowe]

Co oznacza O(Sy)?

obraz struktury zmiennej zmiennej Y [Przy okazji: "Jaki jest rodzaj O(Sy)?" = "Czy zmienne z O(Py) wpływają na zmienną zależną, każda niezależnie od pozostałych, czy też wchodzą ze sobą w interakcje?"]

Z dobrze postawionego problemu powinna jasno wynikać hipoteza badawcza. Dane stwierdzenie może być uważane za hipotezę naukową jeśli jest...

... sprawdzalne

Jesli hipoteza jest zdolna wyjaśnić tylko te fakty, do których została sformułowana i nie jest zdolna do przewidywania nowych faktów (prognoz zjawisk innego typu), to może być nazywana jedynie...

hipotezą AD HOC (doraźną)

Czy hipoteza może być formułowana w innej postaci niż twierdzącej?

nie, nigdy!!! Hipoteza zawsze w postaci twierdzącej

Czy sprawdzona przez badacza hipoteza jest na stałe włączona do zbioru twierdzeń danej dyscypliny empirycznej?

Nie, zawsze może być odrzucona

Kryteria poprawności formułowania hipotez naukowych (4):

-hipoteza musi być ADEKWATNĄ odpowiedzią na problem -hipoteza musi być NAJPROSTSZĄ odpowiedzią na problem -hipoteza musi być tak sformułowana, by ŁATWO dało się ją PRZYJĄĆ/ODRZUCIĆ -hipoteza NIE powinna przyjmować postaci szerokiej GENERALIZACJI

Trzy kluczowe słowa do których można sprowadzić definicję badania eksperymentalnego:

MANIPULACJA, KONTROLA, POMIAR

Jakie jest ulubione zwierzę Brzezia oraz reszty kadry statystyczno-metodologicznej?

koooty;]

KANON RÓŻNICY MILLA:

Jeżeli przypadek, w którym dane zjawisko badane zachodzi, oraz przypadek, w którym ono nie zachodzi, mają wszelkie okoliczności, wspólne wyjąwszy jedną (która zachodzi tylko w pierwszym przypadku), to ta okoliczność co do której się jedynie różnią, jest SKUTKIEM albo PRZYCZYNĄ albo CZĘŚCIĄ PRZYCZYNY danego ZJAWISKA.

[odnośnie Kanonu różnicy Milla] "Przypadek, w którym zachodzi" i "przypadek, w którym nie zachodzi" to dwie wyróżnione przez badacza grupy - jakie?

Odpowiednio: eksperymentalna i kontrolna. Różnią się one co do wartości zmiennej niezależnej-głównej

[odnośnie Kanonu różnicy Milla] "okoliczności wspólne (wyjąwszy jedną)" - czym są te okoliczności wspólne?

są to zmienne niezależne-uboczne i zmienne niezależne-zakłócające, zaliczone przez badacza do O(Py). W naszym przypadku przyjmują one takie same wartości dla grupy kontrolnej i eksperymentalnej

[podstawowe pojęcia] ZMIENNA NIEZALEŻNA-GŁOWNA

to jej wpływ na tą zmienną zależną badacz stara się określić w eksperymencie

[podstawowe pojęcia] Wartość "1" zmiennej niezależnej-głównej (wszystko) to warunki eksperymentalne czy konntrolne?

eksperymentalne. Warunki kontrolne to wartość "0" zmiennej niezależnej-głównej (nic).

KONTROLA zmiennych niezależnych ubocznych Xu może być pojmowana dwojako: 1) po pierwsze jako USTALANIE STAŁEJ WARTOŚCI (albo stałego podzakresu wartości) ZMIENNEJ ZALEŻNEJ i w grupie kontrolnej i w eksperymentalnej 2) jaki jest drugi sposób -?

2) po drugie WYELIMINOWANIE ZMIENNEJ UBOCZNEJ jako odrębnego, systematycznego źródła wariancji zmiennej zależnej

[podstawowe pojęcia] losowe przydzielanie osób z dwóch grup do dwóch prób porównawczych to...

... RANDOMIZACJA

[podstawowe pojęcia] pomiar zmienności Y przed zadaniem osobom badanym warunków eksperymentalnych/kontrolnych (wartość "1" zmiennej niezależnej-głównej Xg) to...

PRETEST (Pretest zmiennej zależnej Y)

[podstawowe pojęcia] Natomiast POSTTEST (Posttest zmiennej zależnej Y) to...

pomiar zmienności Y po zadaniu osobom badanym warunków eksperymentalnych/kontrolnych (wartość "0" zmiennej niezależnej-głównej Xg)

[podstawowe pojęcia] Postępowanie eksperymentalne to inaczej: (podpowiedź a) z.e. (podpowiedź b) z.n.-g.

a) zabieg eksperymentalny b) zmienna niezależna-główna Xg

[podstawowe pojęcia] GRUPY ZALEŻNE - powstały w wyniku rozdzielenia osób z prób do grup. Gdy zmienna niezależna-główna jest manipulacyjna (możemy na nią wpływać, ustalać) to rozdzielanie nazywamy LOSOWYM. Jak nazywamy drugi rodzaj rozdzielenia?

CELOWE - kiedy zmienna niezleżna-główna jest klasyfikacyjna (np. kolor skóry)

[podstawowe pojęcia] GRUPY ZALEŻNE:

powstały w wyniku wielokrotnego badania zmienności zmiennej zależnej, albo tej samej grupy w różnych warunkach, mówimy wtedy o powtarzaniu pomiarów zmiennej zależnej

Jaki znaczek rysujemy do hipotez bezkierunkowych?

Bezkierunkowe: "=" lub "przekreślone =". Porównujemy: 1) oba posttesty (eksp. i kontrolny) 2) i 3) odpowiednie sobie pretesty z posttestami (e z e; k z k).

Jaki znaczek rysujemy do hipotez kierunkowych?

Kierunkowe: dzióbki <> lub "przekreślone =". Porównujemy - nie chce mi się przepisywać, obejrzyjcie sobie (slajd 84 lub w skryptach)

PLAN SOLOMONA to:

plan czterogrupowy z 2 grupami kontrolnymi i 2 eksperymentalnymi (z pretestamy i posttesty w 4 grupach) [na slajdach/w skryptach są jeszcze do tego hipotezy kierunkowe i bezkierunkowe jakby co]

Jeśli badacz dokonuje oceny względnej skuteczności dwóch oddziaływań na Y to testem hipotezy kierunkowej jest

D1 > D2, gdzie D1 to POSTTEST Y(1) - PRETEST Y(a), a D2 to POSTTEST Y(2) - PRETEST Y(2)

Porównania międzygrupowe a porównania wewnątrzgrupowe - które między grupami (eksp. a kontr.), a które między posttestem i pretestem? Które to dane zależne, które niezależne

Pretest a posttest -> porówniania wewnątrzgrupowe (dane ZALEŻNE). Pretest (e) a pretest (k) lub posttest (e) a posttest (k) -> porównania międzygrupowe (dane NIEZALEŻNE).

Umiesz już wszystko?

Prawidłowa odpowiedź brzmi: nie. Nidy nie wiesz wszystkiego, wiedza, którą człowiek może posiąść jest nieograniczona. Tymże optymistycznym akcentem kończę część pierwszą:)